• Data: 2025-04-07 • Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Biorę udział w szkoleniu podoficerskim. Uprawomocnił się wyrok – otrzymałam zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na 3 lata i grzywnę. Sprawa ta rozpoczęła się, zanim dołączyłam do sił zbrojnych – byłam cywilem, dlatego też postępowanie prowadziła policja oraz wyrok wydał zwykły sąd. Obawiam się teraz, że dowódca (a tutaj na szkoleniu komendant) będzie mógł mnie przez to zwolnić dyscyplinarnie. Czy mogę przedstawić jakieś argumenty, które pozwolą mi tu zostać? Proszę o poradę.
Zgodnie z art. 226 ustawy o obronie Ojczyzny „żołnierza zawodowego zwalnia się z zawodowej służby wojskowej wskutek m.in.:
12) prawomocnego orzeczenia o wymierzeniu kary dyscyplinarnej określonej w art. 362 ust. 1 pkt 7;
13) prawomocnego orzeczenia środków karnych pozbawienia praw publicznych, wydalenia z zawodowej służby wojskowej lub zakazu wykonywania zawodu żołnierza zawodowego;
14) skazania prawomocnym wyrokiem sądu na karę pozbawienia wolności lub aresztu wojskowego bez warunkowego zawieszenia jej wykonania;
15) prawomocnego ukarania przez organ właściwego samorządu zawodowego karą zawieszenia lub pozbawienia prawa wykonywania zawodu (specjalności zawodowej), o ile brak jest możliwości wyznaczenia tego żołnierza na inne stanowisko służbowe”.
Z kolei art. 228 ww. ustawy wskazuje, że żołnierza zawodowego można zwolnić z zawodowej służby wojskowej wskutek:
W opisanym przez Panią przypadku nie widzę podstaw z art. 226 do obligatoryjnego zwolnienia Pani ze służby. Można rozważać zwolnienie fakultatywne z art. 228 pkt 10 (popełnienia czynu o znamionach przestępstwa albo przestępstwa skarbowego, jeżeli popełnienie czynu jest oczywiste i uniemożliwia dalsze pozostawanie w służbie). Dowódca jednak musiałby wykazać, że popełnienie czynów, za jakie została Pani skazana, uniemożliwia dalsze pozostawanie Pani w służbie. To zaś dość uznaniowa przesłanka, więc jeśli nie zgodzi się Pani z uzasadnieniem dowódcy, może Pani podejmować próbę odwołania od jego decyzji, wykazując, że czyny, za jakie otrzymała Pani karę grzywny i zakaz prowadzenia pojazdów, nie uniemożliwiają pozostawania Pani w służbie. Nie wiem, za co otrzymała Pani zakaz kierowania pojazdami, ale jeśli np. za jazdę pod wpływem alkoholu, to tak naprawdę dowódca ocenia, jak duży ma to wpływ na służbę; tu dodatkowo pojawia się brak uprawnień do kierowania przez 3 lata i jeśli na Pani stanowisku dowódca uzna uprawnienie do kierowania za niezbędne, to może z ww. przesłanki skorzystać (może, ale nie musi, bo – jak wskazałam – podstawy z art. 228 są fakultatywne, a nie obligatoryjne).
Skoro postępowania były wszczęte, zanim zaczęła Pani pełnić zawodową służbę, to być może organy nawet nie wiedzą, w jakiej jednostce Pani służbę pełni (i że w ogóle ją pełni) i dowódca nie poweźmie o tym wiedzy. To już różnie bywa, jeśli żandarmeria jest wnikliwa (a często jest), to do dowódcy taka informacja trafia.
Tak jak wskazałam, dowódca co do zasady może (jeśli uzna, że te skazania uniemożliwiają pełnienie służby), ale z mojej praktyki obsługi wojska kilka lat w przypadku przestępstw łagodnego rodzaju (np. opóźnienia w alimentacji, przekraczanie prędkości) z zasady nie korzysta z ww. podstawy. Nie jest to jednak żadną regułą i wszystko zależy od oceny konkretnego dowódcy konkretnej jednostki, który ma tutaj prawo do, a nie obowiązek zwolnienia.
Żołnierz skazany za jazdę pod wpływem alkoholu
Starszy szeregowy Marcin, pełniący funkcję kierowcy wojskowego, został zatrzymany przez policję za prowadzenie samochodu po spożyciu alkoholu. Sąd skazał go na karę grzywny oraz na trzy lata zakazał mu prowadzenia pojazdów. W wyniku tego dowódca jednostki uznał, że brak prawa jazdy uniemożliwia mu dalsze wykonywanie obowiązków i zdecydował o jego zwolnieniu na podstawie art. 228 ustawy o obronie Ojczyzny.
Oficer skazany za korupcję
Kapitan Piotr został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przyjęcie łapówki w zamian za wpisanie pozytywnych ocen z egzaminów wojskowych dla podwładnych. W związku z tym sąd orzekł wobec niego środek karny w postaci pozbawienia praw publicznych na okres 5 lat. Zgodnie z art. 226 ustawy o obronie Ojczyzny jego zwolnienie ze służby było obligatoryjne.
Żołnierz ukarany dyscyplinarnie za pobicie
Sierżant Adam wdał się w bójkę na terenie jednostki wojskowej, w wyniku czego inny żołnierz doznał poważnych obrażeń. Po postępowaniu dyscyplinarnym został ukarany karą dyscyplinarną w postaci wydalenia z zawodowej służby wojskowej (art. 362 ust. 1 pkt 7). W efekcie jego dalsza służba w wojsku stała się niemożliwa, a decyzja o wydaleniu zapadła niezwłocznie.
Zwolnienie żołnierza zawodowego ze służby wojskowej może być obligatoryjne lub fakultatywne, w zależności od okoliczności. Obligatoryjne zwolnienie następuje m.in. w przypadku prawomocnego orzeczenia kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby, skazania na karę pozbawienia wolności bez zawieszenia, a także pozbawienia praw publicznych lub zakazu wykonywania zawodu żołnierza. Z kolei fakultatywne zwolnienie może mieć miejsce, gdy żołnierz został skazany na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem lub popełnił czyn o znamionach przestępstwa, który uniemożliwia dalszą służbę. W takich przypadkach decyzja należy do dowódcy jednostki, który ocenia, czy dane okoliczności wpływają na możliwość dalszego pełnienia obowiązków wojskowych.
Jeśli masz wątpliwości dotyczące zwolnienia ze służby wojskowej lub innych kwestii prawnych związanych z pełnieniem obowiązków wojskowych, skorzystaj z naszych porad prawnych online. Nasi doświadczeni prawnicy pomogą Ci zrozumieć przepisy, przeanalizują Twoją sytuację oraz udzielą odpowiedniego wsparcia prawnego. Nie czekaj, już dziś skontaktuj się z nami!
1. Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny - Dz.U. 2022 poz. 655
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika